کد مطلب:298727 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:235
مخالفان خلافت ابوبکر بن قحافه
در میان مخالفان ابوبكر دو جریان فكری- سیاسی متضاد به چشم می خورد یكی برخاسته از تفكرات قومی قبیله ای و فرهنگ عصر جاهلیت و دیگری نشأت گرفته از عمق مفاهیم قرآن و سنت رسول الله بود.
حضرت زهرا علیهاالسلام در سخنرانی خود در مسجدالنبی به مسلمانان منافق كه پس از فتح مكه اسلام را پذیرفتند و در پی فرصتی بودند تا بار دیگر به منافع و امتیازات عصر جاهلیت دست یابند، اشاره نمود و فرمود:
«... وَ نَطَقَ كاظِمُ وَ الْغاوینَ وَ نَبَغَ خامِلُ الاَقّلینَ...». [1] .
گمراهان ساكت به سخن درآمدند و فرومایگان گمنام در صحنه ظاهر شدند.
- ابوسفیان پیشوای حزب اموی كه رقیب و دشمن علی علیه السلام و شیعیان او بود، پس از با خبر شدن از خلافت ابوبكر به حضور حضرت علی علیه السلام و عباس بن عبدالمطلب آمد و خطاب به آنان گفت: چه شده كه كار جانشینی پیامبر صلی اللَّه علیه و آله، به كمترین و پست ترین طایفه قریش رسیده است (مقصودش طایفه ی «تیم» است كه ابوبكر از آنها بود، پس به علی علیه السلام گفت: دستت را بده تا با تو بیعت كنم، به خدا
سوگند اگر بخواهی سواران و پیادگان خود را بر ابوبكر مسلط خواهم كرد. حضرت كه از مقاصد شوم و فتنه گری وی آگاه بود پیشنهاد او را نپذیرفت. [2] .
- خالد بن سعید بن عاص بن امیه، پس از بازگشت از یمن مشاهده نمود، ابوبكر بر اریكه ی خلافت تكیه زده است، گفت: ای بنی عبدمناف چگونه راضی شدید كه حكومت به غیر از شما واگذار شود. [3] .
- سعد بن عباد، رئیس قبیله ی خزرج و بعضی از انصار از بیعت با ابوبكر خودداری ورزیدند و سعد گفت هرگز با شما بیعت نخواهم كرد تا نزد خدای خود بروم. [4] .
- عباس بن عبدالمطلب بزرگ خاندان بنی هاشم و استناد به روایاتی جمیع بنی هاشم از مخالفان ابوبكر بودند و از بیعت با وی خودداری ورزیدند. [5] .
- اقلیتی دیگر از انصار و مهاجر از جمله: عبادة بن صامت، زبیر بن عوام، طلحه، حُذیفه، عمار بن یاسر، براء بن عازب، اُبی بن كعب، هیتم بن تیهان، مقداد، ابوذر غفاری و سلمان فارسی بودند. [6] .
عباس بن عبدالمطلب اولین فردی بود كه پس از رحلت پیامبر صلی اللَّه علیه و آله به حضرت علی علیه السلام پیشنهاد بیعت كرد و گفت: از خانه خارج شو تا در برابر چشم مردم با تو بیعت كنم كه گفته شود عموی پیامبر با پسر عم رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله بیعت كرد و اهل بیت نیز با تو بیعت كنند. [7] .
از بین این مخالفان تنها بنی هاشم و اقلیتی دیگر از صحابه به پیروی از قرآن و وصایا و سنن رسول خدا به ولایت و امامت حضرت علی علیه السلام معتقد بودند و با ابوبكر بیعت نكردند.
[1] احتجاج، متن عربي، جلد اول، ص 136.
[2] ر. ك: انساب الاشراف، جلد اول، حديث شماره ي 1191، ص 588، كامل، جلد دوم، صص 14- 13 و شرح ابن ابي الحديد، جلد ششم، صص 18- 17.
[3] ر. ك: انساب الاشراف، جلد اول حديث 1191، ص 588.
[4] ر. ك: الطبقات الكبير، جلد سوم، صص 145- 144. الامامة و السياسة، جلد اول ص 17. انساب الاشراف، جلد اول، حديث 1191، ص 589. در اين صفحه آمده است: هنگامي كه عمر به خلافت رسيد، سعد را تحت فشار قرار داد كه با او بيعت كند كه سعد به دليل تهديد عمر به سوي شام هجرت كرد اما در بين راه به قتل رسيد. چند روز بعد خبر كشته شدن سعدبن عباده به مدينه رسيد كه شايع كردند سعد را اَجنه به قتل رساندند!.
[5] ر. ك: السنن الكبري، جلد ششم، ص 300.
[6] ر. ك: تاريخ يعقوبي، جلد اول، ص 524، كامل، جلد دوم، ص 13، شرح ابن ابي الحديد، جلد اول، ص 220 و جلد دوم، ص 21.
[7] ر. ك: الامامة والسياسة، جلد اول، ص 33، انساب الاشراف، جلد اول حديث 1180، ص 583.